Aleksandr Kowalenko

Aleksandr Pietrowicz Kowalenko (ros. Александр Петрович Коваленко; ur. 2 lutego 1942, zm. 25 lutego 1995) – naczelnik II. wydziału reaktora (NRC-2) Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej.

Życiorys

Ukończył wydział fizyczno-techniczny (FTF) Politechniki w Tomsku z tytułem inżynier-fizyk. Do 1975 roku pracował w obiekcie nr 45 Syberyjskiego Kombinatu Chemicznego (II. etap Syberyjskiej Elektrowni Jądrowej) w mieście zamkniętym Tomsk-7. Kolejno jako sekretarz Komsomołu. Pracę w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej rozpoczął 21 października 1975. Zaczynał na stanowisku starszego inżyniera sterowania reaktorem (SIUR), następnie do kwietnia 1980 na stanowisku starszego inżyniera eksploatacji na I. wydziale rektora (RC-1), kolejno jako naczelnik zmiany wydziału reaktora. Od 1983 objął stanowisko zastępcy naczelnika wydziału reaktora ds. eksploatacji (ZNRC). Od 1 października 1985 jako naczelnik II. wydziału reaktora (NRC-2). Jako naczelnik zatwierdził harmonogram programu roboczego, podczas którego doszło do wypadku. Po awarii odwołany z pełnionego stanowiska. Do czasu procesu zezwolono mu na dalszą pracę w elektrowni. Podczas tzw. Procesu Czarnobylskiego uznany winnym naruszenia obowiązujących procedur eksploatacyjnych reaktora w wyniku czego został skazany na trzy lata pozbawienia wolności. Nie przyznał się do zarzucanych mu czynów. Zmarł w wyniku choroby nowotworowej.

„	- To, co się stało, jest smutne. Kiedy przybyłem do elektrowni od razu włączyłem się w ewakuację personelu ze strefy zagrożenia. Zdając sobie sprawę z beznadziejności poszukiwań zaginionego operatora Walerija Chodemczuka, wciąż miałem nadzieję na cud. Znajdowałem się w rejonie zniszczonego bloku energetycznego do momentu kiedy opuściły mnie siły. Pamiętam pierwszą noc w moskiewskiej szóstej klinice, na drzwiach oddziałów znajdowały się tabliczki z imionami naszych dzieci. Wówczas sami stwarzaliśmy zagrożenie dla personelu medycznego, będąc źródłem promieniowania. Jak mógłbym o tym zapomnieć? Czy przed zatwierdzeniem programu roboczego, byłbym w stanie dostrzec jego mankamenty? Trudno mi dzisiaj na to pytanie odpowiedzieć. Myślę, że jeśli coś zostało poczynione niezgodnie z obowiązującymi procedurami, to kwalifikuje się to do konsekwencji służbowych a nie sądowych. Czy mogłem przewidzieć że personel operacyjny, może naruszyć procedury zatwierdzonego programu? Oczywiście ze nie! (...) Proszę sąd w rozpatrywaniu mojej sprawy o uwzględnienie stanu mojego zdrowia, stanu cywilnego, posiadania małoletniego dziecka oraz wzięcie pod uwagę dotychczasową pozytywną ocenę mojej pracy	”
— autor, Aleksander Kowalenko, zeznianie w czasie procesu.