Sarkofag

Sarkofag (ofc.: ukr. № 4 Укриття; ros. № 4 укрытие; pol. Schronienie nr 4) – masywna betonowa powłoka ochronna budynku głównego reaktora jądrowego nr IV w Czarnobylskiej Elektrowni Jądrowej, zbudowana w okresie od maja do listopada 1986 roku w celu zabezpieczenia atmosfery przed promieniowaniem jonizującym.

Budowa

Budowa została przeprowadzona na podstawie uchwały Centralnego Komitetu KPZR i Rady Ministrów ZSRR z 29 maja 1986 r., (Nr 634-188). Budowę przeprowadził Departament Budownictwa nr 605 Ministerstwo Średniego Przemysłu Maszynowego ZSRR. Dokumentacja projektowa została opracowana przez generalnego projektanta VNIPIET, który ukończył projekt 34304 / EAF. Budowa została przeprowadzona zgodnie z projektem, który nie ma odpowiednika w praktyce krajowej i światowej. W części projektów decyzje podejmowano i zatwierdzano w trakcie trwania budowy. Decyzje projektowe zostały zatwierdzone decyzjami Komisji Rządowej nr 124 z 28 sierpnia 1986 roku i nr 274 z 29 października 1986 roku. W trakcie prac projektowych wykorzystano rysunki architektoniczne i konstrukcyjne bloku nr IV Instytutu Hydroprojekt.

Projektowanie konstrukcji ochronnej rozpoczęto 20 maja 1986 roku, 24 dni po katastrofie. Kierownikiem budowy został inż. Lew Leonidowicz Boczarow. Jej budowę podzielono na trzy etapy.

• Etap I: 20 maja - 15 lipca 1986 roku.

Etap ten zakładał zaprojektowania konstrukcji budowanego obiektu, stworzenie od podstaw infrastruktury która miała być wykorzystywana do budowy obiektu (betoniarnie, składy zaopatrzenia, zaplecze administracyjno-socjalne). W tym okresie dokonano także oczyszczenia przyszłego placu budowy oraz dekontaminacji bloku I i II w celu ich późniejszego uruchomienia.

• Etap II: 16 lipca - 15 września 1986 roku
• Etap III: 16 września - 30 listopada 1986 roku

Budowa sarkofagu rozpoczęła się 6 czerwca a zakończyła po 206 dniach 30 listopada 1986 roku. Podczas budowy sarkofagu zużyto ponad 400 000 m³ betonu i 7300 ton metalowych elementów. W budowę było zaangażowanych ok 90 tys. ludzi. 13 lutego 2013 nastąpiło załamanie płyt uchylnych nad urządzeniem obszaru siłowni kilkuset metrów kwadratowych. Według władz, nie miało wpływu na właściwości ochronne schronu i nie powodować wzrostu promieniowania tła.

Przeprowadzone w 1996 roku badania wykazały, że siła promieniowania wewnątrz konstrukcji wynosi 10 000 rentgenów na godzinę (normalne promieniowanie naturalne w miastach wynosi 20–50 mikrorentgenów na godzinę).