Czarnobyl: Różnice pomiędzy wersjami
(Dodanie informacji, dodanie dwóch zdjęć swojego autorstwa, ale z jednym jest chyba jakiś samoistny błąd - w podglądzie mam czarnobiałe zdjęcie niemieckiego miasta.) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{ZWikipedii|pl||Czarnobyl}} | {{ZWikipedii|pl||Czarnobyl}} | ||
| − | '''Czarnobyl''' (ukr. Чорнобиль, ros. Чернобыль) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, u ujścia rzeki | + | [[Plik:Znak Czarnobyl.jpg|mały|Znak na wjeździe do Czarnobyla]] |
| + | '''Czarnobyl''' (ukr. Чорнобиль, ros. Чернобыль) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, u ujścia rzeki Uż do Prypeci. Dawne centrum rejonu Czarnobylskiego (ros. Черно́быльский райо́н) zlikwidowanego w 1988 roku. | ||
| − | + | Miasto swoją nazwę Czornobyl (w Polsce na początku tłumaczoną jako Czernobyl, a następnie Czarnobyl) zawdzięcza roślinie o tej samej nazwie porastającej pola uprawne tamtych okolic w XIX wieku. Miasto znane głównie ze względu na oddaloną o 18 kilometrów elektrownię jądrową, w której wydarzyła się największa w dziejach katastrofa atomowa. | |
| + | |||
| + | == Historia == | ||
| + | Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 1193 roku. Pod koniec XIV wspominano o nim w latopisie "Lista ruskich miast dalekich i bliskich"<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=Тихомиров|imię=Михаил|tytuł=«Список русских городов дальних и ближних» // Исторические записки|rok=1952|wydawca=|miejsce=ZSRR|strony=214-259|isbn=}}</ref> | ||
| + | |||
| + | W roku 1541 kniaź Fryderyk Proński zbudował w Czarnobylu zamek. W okresie późniejszym należał on do polsko-litewskiego magnackiego rodu Chodkiewiczów, sam zaś Czarnobyl był ich miastem prywatnym.<ref>{{Cytuj książkę|nazwisko=|imię=|tytuł=Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880-1902, s. 750-54.|rok=|wydawca=|miejsce=|strony=|isbn=}}</ref> W drugiej połowie XVIII wieku Czarnobyl staje się jednym z najważniejszych ośrodków chasydyzmu. W mieście tym mieszkało wielu żydów, działała synagoga. Pogromy żydowskie 1905 i 1919 roku znacząco uszczupliły ludność żydowską, a II Wojna Światowa ostatecznie wytarła ją z ziem czarnobylskich. 17 listopada 1943 roku do miasta weszła Armia Czerwona. | ||
| + | |||
| + | 27 kwietnia 1920 pod Czarnobylem miała miejsce bitwa pomiędzy pododdziałami 9 Dywizji Piechoty generała Władysława Sikorskiego a siłami bolszewików, która skończyła się wygraną polaków. | ||
| + | |||
| + | Przed katastrofą w Czarnobylu mieszkało około 13-15 tysięcy osób. Miasto posiadało infrastrukturę w postaci 2 szkół, 1 internatu, urzędu telegrafu, poczty i łączności, restauracji, domu kultury i kina. Ewakuacja miasta odbyła się 4 maja. Podczas likwidacji skutków katastrofy miasto pełniło ważną funkcję w logistyce i dowodzeniu działaniami. Latem w Czarnobylu odbył się [[Proces Czarnobylski]]. Wynikało to z tego, iż według ówczesnego radzieckiego prawa sąd musiał się odbywać w rejonie gdzie popełnione zostało przestępstwo. W latach późniejszych w Czarnobylu znajdowały się różne służby zajmujące się pracami w Strefie Czarnobylskiej. | ||
| + | |||
| + | == Obecnie == | ||
| + | [[Plik:Główna ulica.jpg|mały|Główna ulica miasta - ul. Sowieckaja]] | ||
| + | Dzisiaj mieszka tam (czasowo, w systemie zmianowym) ok. 2,5 tys. osób - pracownicy różnych agencji i służb, naukowcy, przewodnicy i specjaliści. Ukraińskie normy dotyczące czasu przebywania ludzi na terenie "Zony" limitują czas ich obecności do trzech miesięcy w ciągu roku. Naukowcy mogą przebywać w Czarnobylu bez jego opuszczania przez dwa tygodnie, po upływie tego czasu wyjeżdżają na miesiąc, a ich miejsce zajmują kolejni naukowcy aż do ich powrotu. W mieście działają trzy hotele, komenda Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, jednostka straży pożarnej i punkt felczerski, pięć sklepów spożywczych, dwie stołówki, dwie restauracje, dworzec autobusowy, oddział Instytutu Problemów Bezpieczeństwa Jądrowego Ukraińskiej Akademii Nauk. W nocy od godziny 22 do godziny 6 rano panuje godzina policyjna z zakazem poruszania się po mieście. | ||
| + | |||
| + | W północno-zachodniej części miasta znajduje się zakonserwowane lądowisko dla śmigłowców, używane w sytuacjach kryzysowych bądź w przypadku wizyt urzędników państwowych wysokiej rangi. | ||
| + | |||
| + | == Pomniki == | ||
| + | W Czarnobylu znajduje się jednocześnie kilka pomników: | ||
| + | [[Plik:Czarnobyl - tabliczki 03.jpg|mały|Aleja pamięci ]] | ||
| + | - Aleja pamięci, składająca się z tablic z nazwami ewakuowanych miejsowości | ||
| + | |||
| + | - "Trąbiący anioł", poświęcony katastrofie | ||
| + | |||
| + | - Pomnik "Poskromionemu byku", przeniesiony ze wsi Kupowate (do katastrofy znajdował się we wsi Zalesje) | ||
| + | |||
| + | - Obelisk i pomnik bohaterom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej | ||
| + | |||
| + | - Pomnik z 2014 roku upamiętniający zabitą przez III Rzeszę partyzantkę Paszę Osidacz (Паша Осидач). Sam pomnik został wykonany jeszcze przed katastrofą, ale ewakuacja uniemożliwiła jego postawienie.<ref>{{Cytuj stronę|url=https://chnpp.gov.ua/ru/news/1693-v-gorode-chernobyl-otkryt-pamyatnik-uchastnitse-partizanskogo-dvizheniya-pashe-osidach|tytuł=В городе Чернобыль открыт памятник участнице партизанского движения Паше Осидач|autor=|data dostępu=|opublikowany=|język=}}</ref> | ||
| + | |||
| + | - Pomnik "Tym, kto uratował świat" z 1996 roku | ||
| + | |||
| + | - Pomnik załodze poległej w [[Katastrofa śmigłowca Mi-8|Katastrofie śmigłowca Mi-8]] | ||
| + | |||
| + | - Wystawa robotów i maszyn używanych podczas likwidacji skutków katastrofy | ||
| + | |||
| + | == Przypisy == | ||
Wersja z 14:37, 17 maj 2020
|
Ta strona zawiera treści z Wikipedii.
Oryginalny artykuł był umieszczony pod nazwą Czarnobyl. Lista autorów jest dostępna w
historii strony. |
Czarnobyl (ukr. Чорнобиль, ros. Чернобыль) – miasto na Ukrainie, w obwodzie kijowskim, u ujścia rzeki Uż do Prypeci. Dawne centrum rejonu Czarnobylskiego (ros. Черно́быльский райо́н) zlikwidowanego w 1988 roku.
Miasto swoją nazwę Czornobyl (w Polsce na początku tłumaczoną jako Czernobyl, a następnie Czarnobyl) zawdzięcza roślinie o tej samej nazwie porastającej pola uprawne tamtych okolic w XIX wieku. Miasto znane głównie ze względu na oddaloną o 18 kilometrów elektrownię jądrową, w której wydarzyła się największa w dziejach katastrofa atomowa.
Spis treści
[ukryj]Historia
Pierwsze wzmianki o mieście pochodzą z 1193 roku. Pod koniec XIV wspominano o nim w latopisie "Lista ruskich miast dalekich i bliskich"[1]
W roku 1541 kniaź Fryderyk Proński zbudował w Czarnobylu zamek. W okresie późniejszym należał on do polsko-litewskiego magnackiego rodu Chodkiewiczów, sam zaś Czarnobyl był ich miastem prywatnym.[2] W drugiej połowie XVIII wieku Czarnobyl staje się jednym z najważniejszych ośrodków chasydyzmu. W mieście tym mieszkało wielu żydów, działała synagoga. Pogromy żydowskie 1905 i 1919 roku znacząco uszczupliły ludność żydowską, a II Wojna Światowa ostatecznie wytarła ją z ziem czarnobylskich. 17 listopada 1943 roku do miasta weszła Armia Czerwona.
27 kwietnia 1920 pod Czarnobylem miała miejsce bitwa pomiędzy pododdziałami 9 Dywizji Piechoty generała Władysława Sikorskiego a siłami bolszewików, która skończyła się wygraną polaków.
Przed katastrofą w Czarnobylu mieszkało około 13-15 tysięcy osób. Miasto posiadało infrastrukturę w postaci 2 szkół, 1 internatu, urzędu telegrafu, poczty i łączności, restauracji, domu kultury i kina. Ewakuacja miasta odbyła się 4 maja. Podczas likwidacji skutków katastrofy miasto pełniło ważną funkcję w logistyce i dowodzeniu działaniami. Latem w Czarnobylu odbył się Proces Czarnobylski. Wynikało to z tego, iż według ówczesnego radzieckiego prawa sąd musiał się odbywać w rejonie gdzie popełnione zostało przestępstwo. W latach późniejszych w Czarnobylu znajdowały się różne służby zajmujące się pracami w Strefie Czarnobylskiej.
Obecnie
Dzisiaj mieszka tam (czasowo, w systemie zmianowym) ok. 2,5 tys. osób - pracownicy różnych agencji i służb, naukowcy, przewodnicy i specjaliści. Ukraińskie normy dotyczące czasu przebywania ludzi na terenie "Zony" limitują czas ich obecności do trzech miesięcy w ciągu roku. Naukowcy mogą przebywać w Czarnobylu bez jego opuszczania przez dwa tygodnie, po upływie tego czasu wyjeżdżają na miesiąc, a ich miejsce zajmują kolejni naukowcy aż do ich powrotu. W mieście działają trzy hotele, komenda Służby Bezpieczeństwa Ukrainy, jednostka straży pożarnej i punkt felczerski, pięć sklepów spożywczych, dwie stołówki, dwie restauracje, dworzec autobusowy, oddział Instytutu Problemów Bezpieczeństwa Jądrowego Ukraińskiej Akademii Nauk. W nocy od godziny 22 do godziny 6 rano panuje godzina policyjna z zakazem poruszania się po mieście.
W północno-zachodniej części miasta znajduje się zakonserwowane lądowisko dla śmigłowców, używane w sytuacjach kryzysowych bądź w przypadku wizyt urzędników państwowych wysokiej rangi.
Pomniki
W Czarnobylu znajduje się jednocześnie kilka pomników:
- Aleja pamięci, składająca się z tablic z nazwami ewakuowanych miejsowości
- "Trąbiący anioł", poświęcony katastrofie
- Pomnik "Poskromionemu byku", przeniesiony ze wsi Kupowate (do katastrofy znajdował się we wsi Zalesje)
- Obelisk i pomnik bohaterom Wielkiej Wojny Ojczyźnianej
- Pomnik z 2014 roku upamiętniający zabitą przez III Rzeszę partyzantkę Paszę Osidacz (Паша Осидач). Sam pomnik został wykonany jeszcze przed katastrofą, ale ewakuacja uniemożliwiła jego postawienie.[3]
- Pomnik "Tym, kto uratował świat" z 1996 roku
- Pomnik załodze poległej w Katastrofie śmigłowca Mi-8
- Wystawa robotów i maszyn używanych podczas likwidacji skutków katastrofy
Przypisy
- Skocz do góry ↑ Михаил Тихомиров: «Список русских городов дальних и ближних» // Исторические записки. ZSRR: 1952, s. 214-259.
- Skocz do góry ↑ Filip Sulimierski, Bronisław Chlebowski, Władysław Walewski: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, t. I. Warszawa: 1880-1902, s. 750-54..
- Skocz do góry ↑ В городе Чернобыль открыт памятник участнице партизанского движения Паше Осидач.
