Konie Przewalskiego

Konie Przewalskiego – współcześnie jedynie dziko żyjący gatunek koni występujący pierwotnie na terenach Mongolii i Chin. Gatunek skrajnie zagrożony wyginięciem, występuje w Zonie Czarnobylskiej.

Gatunek ten został nazwany na cześć Nikołaja Przewalskiego, który w 1879 r. zebrał materiały badawcze, na podstawie których Poliakow opisał to zwierzę w 1881 roku. Wiele koni Przewalskiego zostało schwytanych na początku XX wieku i umieszczonych w ogrodach zoologicznych.

Konie Przewalskiego w Strefie Zamkniętej

Ponad jedna trzecia obszaru Czarnobylskiej Strefy Wykluczenia pokryta jest wysoką roślinnością, której rozrost nie jest w żaden sposób kontrolowany co sprzyja szczególnie w okresie letnim możliwości pojawienia się pożaru i jego szybkiego nie kontrolowanego rozprzestrzeniania. Jest to szczególnie niebezpieczne z uwagi na obecność w glebie cząsteczek radioaktywnych które uwolnione stanowią poważne zagrożenie radiologiczne.

Chcąc przeciwdziałać takim sytuacjom w połowie lat 90-tych zainicjowano projekt „Fauna”, który w obawie przed pożarami a także zwiększeniem różnorodności gatunkowej w Strefie postulował sprowadzenie na te tereny zwierzęta roślinożerne. W tym celu postanowiono w ramach eksperymentu naukowego sprowadzić kilkadziesiąt sztuk koni, aby zmniejszyć porost traw. Już na początku lat 90-tych spontanicznie stworzono kilka stad koni domowych, które stały się dzikimi przed 1998 i sukcesywnie padły łupem kłusowników. Wtedy postanowiono przywieźć chronione przez prawo konie Przewalskiego.

W 1998 roku w rezerwacie przyrody „Askania Nowa” na południu Ukrainy opracowano „Program utworzenia wolno żyjącej populacji konia Przewalskiego w strefie czarnobylskiej elektrowni atomowej” i w maju tegoż roku przeniesiono i introdukowano na terenie Strefy pierwszą partia koni Przewalskiego (26 sztuk). Kolejno pod koniec października 1999 roku przywieziono drugą partię koni – klacze (6 sztuk). Jak wyliczyli autorzy raportu, który ukazał się na łamach Biuletynu Moskiewskiego Stowarzyszenia Naturalistów, między 1998 a 2007 r. w strefie urodziło się 86 koni Przewalskiego. W 2003 r. w okolicach Czarnobyla żyło 65 osobników, jednak w ciągu kolejnych 4 lat liczebność populacji spadła prawie o połowę.

Program „Fauna” został zamknięty, pomimo tego naukowcy z Askanii Nowej nadal przyjeżdżają nadzorować rozwój wolnych koni. Mięso padniętych sztuk posiada poziom promieniowania mieszczący się w normie. Obecnie liczba koni stanowi około 70 sztuk, które są w 3 stadach. Nowi osadnicy szybko dostosowali się do Polesia, nauczyli się stawiać opór drapieżnikom. Obecnie dzikie zwierzęta kopytne na Polesiu nie są w stanie zjeść rocznego rozrostu trawy. Są częstym elementem społeczności ekologicznych, a w niektórych okresach dominującą grupą zwierząt kopytnych na terenie Polesia. Konie, w porównaniu z innymi grupami zwierząt kopytnych, w tym przeżuwaczy, ze względu na specyfikę ich procesu trawienia, mogą przerobić większą ilość traw łąkowych.