Czarnobylska Elektrownia Jądrowa
| Czarnobylska Elektrownia Jądrowa im. W. I. Lenina | |
|---|---|
| Czernobylskaja Atomnaja Elektrostancja | |
 | |
| Podstawowe informacje | |
| Rodzaj | Elektrownia Jądrowa |
| Właściciel | Ministerstwo Energii i Elektryfikacji ZSRR (do 1991) |
| Liczba bloków energetycznych | 4 (do 1986) |
| Budowa | 1970–78 |
| Eksploatacja | 1978–2000 |
| Zatrudnienie | 56000 (1986) |
| Dane techniczne | |
| Moc elektryczna | 3800 MW (do 1986) |
| Moc termiczna | 12800 MW (do 1986) |
| Roczna prod. elektr. | 25–35 TWh (do 1986) |
| Blok energetyczny nr I | |
| Eksploatacja | 1978–96 |
| Moc elektryczna | 800 MW |
| Moc termiczna | 3200 MW |
| Blok energetyczny nr II | |
| Eksploatacja | 1979–91 |
| Moc elektryczna | 1000 MW |
| Moc termiczna | 3200 MW |
| Blok energetyczny nr III | |
| Eksploatacja | 1982–2000 |
| Moc elektryczna | 1000 MW |
| Moc termiczna | 3200 MW |
| Blok energetyczny nr IV | |
| Eksploatacja | 1984–86 |
| Moc elektryczna | 1000 MW |
| Moc termiczna | 3200 MW |
Spis treści
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Elektrownia zlokalizowana jest 15,5 km na północ od miasta Czarnobyl, 16 km od granicy Ukraińsko-Białoruskiej, 110 km na północ od Kijowa.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Lokalizacja[edytuj | edytuj kod]
Zgodnie z dekretem Rady Ministrów ZSRR z dnia 29 września 1966, zatwierdzono plan uruchomienia kolejnych obiektów energetycznych na obszarze ZSRR w latach 1966-77 o łącznej produkcji 11 900 MWh energii elektrycznej, według założeń produkcja pochodząca z elektrowni jądrowych opartych na reaktorach RBMK-1000 miała wynosić 8 000 MWh. Główną inwestycją tego planu miała być Leningradzka Elektrownia Jądrowa.
W południowej części zunifikowanego systemu energetycznego kraju planowano budowę elektrowni jądrowej, która miała dostarczać energię elektryczną do Centralnego Dystryktu Energetycznego. Region ten obejmował 27 obwodów Ukraińskiej SRR i obwodu rostowskiego RSFSR o liczbie ludności wynoszącej 53 miliony. Przewidywano, że budowa elektrowni jądrowej zwiększy zużycie energii elektrycznej na tych obszarach prawie 3,5 krotnie[1].
Nagrody[edytuj | edytuj kod]
W 1986 CEJ została uznana za najlepszą elektrownię jądrową w ZSRR. 1 maja 1986 roku miała otrzymać z tego tytułu Order Lenina[2].
Produkcja energii elektrycznej[edytuj | edytuj kod]
W okresie od uruchomienia bloku energetycznego nr I (wrzesień 1977) do chwili wypadku (kwiecień 1986) elektrownia wytworzyła 150,2 mld kWh energii elektrycznej, natomiast w okresie od momentu ponownego włączenia do eksploatacji (październik 1986) do ostatecznego wyłączenia (grudzień 2000) wytworzyła 158,6 mld kWh[3].
| 24.01.1978 | 22.04.1979 | 8.03.1982 | 21.08.1984 | 04.1986 |
|---|---|---|---|---|
| 1 TWh | 10 TWh | 50 TWh | 100 TWh | 150 TWh |
Wypadki[edytuj | edytuj kod]
Przez cały okres eksploatacji przed wypadkiem w 1986 roku było 78 procedur awaryjnego wygaszenia reaktora jądrowego w tym 64 awaryjne na sygnale AZ-5.
- Reaktor nr 1
1 września 1982 doszło tam do drobnego wypadku i ulotnienia się nieznacznych skażeń z kilku uszkodzonych jednostek paliwowych; został naprawiony i uruchomiony ponownie.
- Reaktor nr 2
11 października 1991 roku doszło do pożaru turbiny prądotwórczej nr 4. Ogień został wyeliminowany następnego dnia o godzinie 2:20. W wyniku pożaru doszło do wypalenia 180 ton oleju i 500 m3 wodoru. Uszkodzony został także dach maszynowni (zawalił się dach o powierzchni 2448 m2)[4]. Nie wystąpiła emisja substancji radioaktywnych do atmosfery. Strażacy skierowani do ugaszenia ognia otrzymali dawki promieniowania nienaznaczane przekraczające dopuszczalne normy. Mimo iż awaria była niegroźna, rząd niepodległej już Ukrainy wydał decyzję o natychmiastowym zamknięciu reaktora nr 2, a do 1993 wszystkich pozostałych. Z uwagi na ogromne koszty i brak możliwości zrównoważenia bilansu energetycznego Ukrainy, dopiero w 1997 wyłączono reaktor nr 1, a w grudniu 2000 zamknięto ostatni pracujący reaktor nr 3, tym samym elektrownia ostatecznie przestała funkcjonować.
- Reaktor nr 4
26 kwietnia 1986 doszło w nim do wybuchu o charakterze chemicznym.
Konstrukcja[edytuj | edytuj kod]
W skład elektrowni wchodziły cztery reaktory typu RBMK. Moc maksymalna każdego z nich (z wyjątkiem reaktora nr 1) wynosiła 1000 MW (3200 MW mocy cieplnej).
Turbogeneratory[edytuj | edytuj kod]
Energia elektryczna wytwarzana jest przez pary turbozespołów składających się turbin K-500-65/3000 oraz chłodzonego wodorem turbogeneratora TBB-500. Turbina K500-65/3000 składa się z części dwuprzepływowych - jednej wysokoprężnej i czterech niskoprężnych. Długość turbozespołu wynosi 39 metrów, masa 1100 ton a jego znamionowa prędkość obrotowa wynosi 3000 obr./min. Znamionowy przepływ pary przez turbinę wynosi 82 880 t/h. Turbiny znajdują się w hali maszynowej której całkowita długość wynosi blisko 800 m. Projekt i niezawodność turbin przyniosły Charkowskiej Fabryce Turbin Państwową Nagrodę Ukrainy w 1979 roku[5].
Bloki energetyczne[edytuj | edytuj kod]
| Blok energetyczny[6] | Typ reaktora | Moc | Początek budowy | Pierwsza reakcja łańcuchowa | Podłączenie do sieci | Początek eksploatacji | Zamknięcie | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| sieciowa | maksymalna | cieplna | |||||||
| Blok energetyczny nr 1[uwagi 1] (zamknięty) | RBMK-1000 | 740 MW | 800 MW | 3200 MW | 1.03.1970 | 2.08.1977 | 26.09.1977 | 27.05.1978 | 30.11.1996 |
| Blok energetyczny nr 2[uwagi 2] (zamknięty) | RBMK-1000 | 925 МW | 1000 МW | 3200 MW | 1.02.1973 | 17.11.1978 | 21.12.1978 | 28.05.1979 | 11.10.1991 |
| Blok energetyczny nr 3[uwagi 3] (zamknięty) | RBMK-1000 | 925 MW | 1000 MW | 3200 MW | 1.03.1976 | 2.06.1981 | 3.12.1981 | 8.06.1982 | 15.12.2000 |
| Blok energetyczny nr 4 (awaria) | RBMK-1000 | 925 MW | 1000 MW | 3200 MW | 1.04.1979 | 26.11.1983 | 22.12.1983 | 26.03.1984 | 26.04.1986 |
| Blok energetyczny nr 5[7] (budowę anulowano) | RBMK-1000 | 950 MW | 1000 MW | b.d. | 1.01.1981 | 23.05.1989 - dalszą budowę anulowano[uwagi 4][uwagi 5] | |||
| Blok energetyczny nr 6[8](budowę anulowano) | RBMK-1000 | 950 MW | 1000 MW | b.d. | 1.01.1983 | 23.05.1989 - dalszą budowę anulowano[uwagi 4][uwagi 6] | |||
Likwidacja[edytuj | edytuj kod]
Program całkowitej likwidacji elektrowni będzie realizowany w kilku etapach. Pierwszy etap został zakończony w czerwcu 2016 roku i zakładał usunięcie całości paliwa jądrowego do magazynów zużytego paliwa jądrowego. Drugi II etap przewiduje ostateczne zamknięcie i wyłączenie wszystkich reaktorów do 2022 roku. Trzeci etap (do 2045 roku) polega na utrzymywaniu reaktorów aż promieniowanie spadnie do akceptowalnego poziomu. Ostatni etap (do 2065 roku) przewiduje całkowity demontaż reaktorów[9].
Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]
- Wiktor Briuchanow (1 stycznia 1970–77 jako dyrektor budowy od 1978 – maj 1986 jako dyrektor elektrowni)
- Erik Pozdyszew (lipiec 1986 – styczeń 1987)
- Michał Umanets (1 lutego 1987 – 1992)
- Sergiusz Paraszyn (grudzień 1994 – kwiecień 1998)
- Ołeksandr Smiszłajew (1 lipiec 2004 - 11 sierpnia 2005)
- Igor Gramotkin (11 sierpnia 2005 - obecnie)
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ 27 kwietnia 1986 roku o godzinie 1:13 ze względów bezpieczeństwa zatrzymano produkcję energii elektrycznej. 1 października 1986 roku o godzinie 16:47 blok nr 1 został ponownie podłączony do sieci.
- ↑ 27 kwietnia 1986 roku o godzenie 2:13 ze względów bezpieczeństwa zatrzymano produkcję energii elektrycznej. 5 listopada 1986 roku blok nr 2 został ponownie podłączony do sieci.
- ↑ 24 listopada 1987 roku rozpoczęto procedurę uruchamiania bloku 3. Podłączenie do sieci odbyło się 4 grudnia tego samego roku.
- ↑ 4,0 4,1 26 kwietnia 1986 roku od ok. godziny 8 prace budowlane były nadal kontynuowane przez 286 pracowników dziennej zmiany. Budowę przerwano dopiero 27 kwietnia kiedy to przeprowadzono ewakuację Prypeci. W początkowym okresie planowano wznowienie normalnego funkcjonowania elektrowni dlatego 10 października 1986 roku wznowiono budowę bloków nr 5 i nr 6. 24 kwietnia 1987 roku podjęto decyzję o wstrzymaniu prac budowlanych. 23 maja 1989 roku zapadła decyzja o ostatecznym anulowaniu budowy kolejnych bloków energetycznych.
- ↑ W chwili wypadku (kwiecień 1986 roku) budowa bloku nr 5 była ukończona w 70%. Jego uruchomienie planowano 7 listopada 1986 roku lub w dniu energii 22 grudnia 1986.
- ↑ Zakończenie budowy bloku nr 6 planowano w 1994 roku.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Выбор площадки. chnpp.gov.ua. [dostęp 2019-09-19].
- ↑ Пережить Чернобыль. vlast.kz. [dostęp 2017-06-19].
- ↑ Послеаварийная эксплуатация и закрытие. chnpp.gov.ua. [dostęp 2019-11-30].
- ↑ Materiał wideo pokazujący szkody wyrządzone przez pożar. youtube.com. [dostęp 2017-01-12].
- ↑ Czernobylskaja AES. Atomeniergoeksport, 1976.
- ↑ Power Reactor Information System - Ukraine. 12-01-2017.
- ↑ PRIS: Nuclear Power Reactor Details — CHERNOBYL-5 (kopia)
- ↑ PRIS: Nuclear Power Reactor Details — CHERNOBYL-6 (kopia)
- ↑ Interfax-Ukraine: Chornobyl nuclear power plant site to be cleared by 2065. kyivpost.com. [dostęp 2017-01-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-05)].
