Kalendarium historii Prypeci

Z Czarnobyl Wiki
To jest nie tylko zatwierdzona wersja strony, ale również ostatnia jej wersja.
Skocz do: nawigacja, szukaj

Kalendarium historii Prypeci – uporządkowany chronologicznie, wykaz dat i wydarzeń, od momentu budowy osiedla mieszkaniowego dla pracowników przyszłej elektrowni jądrowej na początku lat 70-tych aż do ewakuacji miasta 27 kwietnia 1986.

Kalendarium[edytuj | edytuj kod]

Dziewięćdziesięcio-mieszkaniowy blok mieszkalny przy prospekcie W. I. Lenina 1. Oddany do użytku w czerwcu 1971 był pierwszym budynkiem wielorodzinnym w mieście, stąd wiele pochodów i manifestacji rozpoczynało się właśnie przed nim.
Tablica upamiętniająca zakończenie budowy hotelu robotniczego nr 1 od którego rozpoczęto budowę miasta.
  • 1970:
    • 4 lutego – oficjalnie rozpoczęto budowę osiedla mieszkaniowego dla pracowników budowanej elektrowni jądrowej. Za datę rozpoczęcia budowy przyjmuje się wmurowanie kamienia węgielnego przy budowie hotelu robotniczego nr 1 przy ul. Przyjaźni Narodów, rozpoczęcia budowy biura zarządzania budową, stołówki nr 1 oraz założenia Leśnego osiedla dla pracowników budowy przyszłego miasta oraz elektrowni[1].
    • Grudzień – oddano do użytku hotel robotniczy nr 1 przy ul. Przyjaźni Narodów 6a.
  • 1971:
    • Czerwiec – oddano do użytku pierwszy blok dziewięćdziesięcio-mieszkaniowy przy prospekcie W. I. Lenina 1, wybudowany według projektu 111-60-12[1].
    • Sierpień – oddano do użytku podstawowe udogodnienia: sieć wodociągową, kanalizacyjną i ciepłowniczą[1].
    • Z zaplanowanych 13 774 m2 powierzchni użytkowej oddano 20 574 m2 w tym przedszkole na 320 miejsc (blisko o połowę więcej niż pierwotnie zakładano)[2].
  • 1972:
    • 14 kwietnia – zgodnie z dekretem Prezydium Rady Najwyższej Ukraińskiej SRR nowo powstającemu osiedlu mieszkaniowemu nadano nazwę „Prypeć„ na cześć rzeki nad która zostało zlokalizowane[1].
    • 24 kwietnia – zgodnie z decyzją Komitetu Wykonawczego Rady Deputowanych Ludowych Obwodu Kijowskiego miasto zostało sklasyfikowane jako osiedle typu miejskiego[Uwagi 1][1].
    • Grudzień – oddano do użytku pierwszą szkołę ogólnokształcącą - szkołę średnią nr 1.
    • Średnio oddawano do użytku jeden budynek mieszkalny w miesiącu (bloki, hotele pracownicze)[2].
    • Przewodniczącym Miejskiego KW zostaje Praskowia Iljiniczna Pawlenko[3].
  • 1975 – przewodniczącym Miejskiego KW zostaje Siergiej Borisowicz Pielipiejko[3].
  • 1977:
    • Z zaplanowanych 158 992 m2 powierzchni użytkowej oddano 192 768 m2 (20% więcej niż pierwotnie zakładano)[2].

Przez siedem lat od rozpoczęcia budowy (1970-77) oddano do użytku m.in.: sześć przedszkoli o łącznej pojemności 2100 miejsc, dwie szkoły ogólnokształcące dla 2348 uczniów, poliklinikę na 600 wizyt oraz oddział szpitalny z 250 łóżkami[2].

  • 1978 – oddano do użytku szkołę średnią nr 3 o pojemności 1668 miejsc.
  • 1979:
    • Prypeć uzyskuje prawa miejskie[1][4].
    • W granice miasta oficjalnie włączone grunty wsi Semichody.
    • Zakończono budowę zakładów radiowych „Jupiter”
    • Przewodniczącym Miejskiego KW miasta zostaje Władimir Konstantinowicz Kononichin[3].
  • 1980 – rozpoczęcie funkcjonowania zakładów radiowych „Jupiter”
  • 1981 – przewodniczącym Miejskiego KW zostaje Władimir Pawłowicz Wołoszko[3].

Przez jedenaście lat od rozpoczęcia budowy (1970-81) oddano do użytku 377 318 m2 powierzchni użytkowej, przedszkola o łącznej pojemności 2420 miejsc, dwie szkoły ogólnokształcące dla 4052 uczniów, 12 sklepów, restaurację, pałac kultury na 800 miejsc, hotel, basen, pierwszy etap kompleksu sportowego, szkoła zawodowa dla 850 uczniów, szkoła muzyczna z salą koncertową, kino na 420 miejsc, dwa kombinaty usług konsumpcyjnych, pralnie chemiczną, łaźnio-saunę, miejski węzeł łączności i kompleks obiektów bazy ORS[2].

  • 1984 – miasto otrzymało tytuł najlepszego młodego miasta w ZSRR[5].
  • 1985:
    • 25 września – kijowskie wydawnictwo Mistetstwo zatwierdziło do druku album „Prypeć”, opowiadające o jednym z najmłodszych i najszybciej rozwijających się miast Ukraińskiej SRR, które zawdzięcza swój dynamiczny rozwój pobliskiej elektrowni jądrowej. Album został wydany w 1986 roku w nakładzie 25 000 egzemplarzy[1].
    • Listopad – ostatni spis powszechny mieszkańców miasta. Według niego liczba mieszkańców wynosiła 47 500 osób, ponad 25 różnych narodowości. Roczny przyrost ludności w tym czasie wynosił ponad 1500 osób, w tym około 800 było w wieku niemowlęcym a około 500-600 osób - przybyło z różnych regionów Związku Radzieckiego.
    • Oddano do użytku szkołę średnią nr 5 o pojemności 1568 miejsc.
  • 1986:
  • Luty – w amerykańskim proradzieckim miesięczniku „Soviet Life” opublikowano artykuł poruszający temat rozwijającego się przemysłu energetycznego w Ukraińskiej SRR. Wśród osób wypowiadających na jego łamach był ówczesny Minister Energetyki i Elektryfikacji Ukraińskiej SRR - Witalij Sklarow, Przewodniczący Miejskiego Komitetu Wykonawczego Prypeci - Władimir Wołoszko oraz naczelny inżynier elektrowni Nikołaj Fomin[6].
    • 26 kwietnia:
      • 4:55 – naczelnik GOWD, Wasilij Kuczerienko zarządza specjalną odprawę oficerów milicji i wydaje im rozkaz zablokowania wszystkich dróg prowadzących do elektrowni[7].
      • 5:00 – na oddziale szpitalnym MSCz-126 hospitalizowanych jest ok. 150 poszkodowanych[7].
      • 9:45 – na ulicach miasta pojawiają się pierwsze wzmożone patrole milicji wyposażone respiratory oddechowe oraz dozymetry. Na pytania mieszkańców odpowiadają że są to tylko okresowe ćwiczenia Obrony Cywilnej[8].
      • 10:00 – w budynku Miejskiego Komitetu Wykonawczego (Gorispołkomu) odbyło specjalne posiedzenie na którym postanowiono nie informować mieszkańców o awarii i zagrożeniu z tym związanym aby nie powodować paniki[7].
      • 11:40 – pojawiają się pierwsze oznaki paniki wśród mieszkańców. Przed budynkiem stacji rzecznej „Prypeć” skąd odbywają się regularne kursy do Kijowa oczekuje grupa siedemdziesięciu osób, głównie robotników i członków personelu elektrowni zaangażowanych w budowę trzeciego etapu elektrowni (bloków energetycznych nr V i VI). Z uwagi na brak wystarczającej ilości miejsc część osób próbuje siłą dostać się na pokład. Kilku funkcjonariuszy milicji podejmuję próbę przywrócenie porządku lecz z uwagi na brak odpowiedniego wsparcia nie udaje im się opanować sytuacji[7].
      • 11:57 – z miejscowego przystanku rzecznego na Zalewie Janowskim odchodzi w ostatni kurs do Kijowa przeładowany pasażerski wodolot „Meteor” z kilkudziesięcioma osobami na pokładzie[7].
      • 14:00 – rozpoczęto profilaktykę jodową na terenie miasta[9].
      • 16:00 – zakończono profilaktykę jodową na terenie miasta[9].
      • 20:00[10] lub 20:20[11] – z lotnika Boryspol w Kijowie do miasta przyjeżdżają członkowie Komisji Rządowej. Konwój samochodów zatrzymuje się na centralnym placu miasta, tuż pod budynkiem Miejskiego Komitetu Wykonawczego (Gorispołkomu).
      • 20:30 – główna aula w budynku Miejskiego Komitetu Wykonawczego jest wypełniona po brzegi. Od południa gromadzili się tam przedstawiciele wszystkich szczebli partyjnych oraz kadra inżynieryjno-techniczna elektrowni. Wszyscy oczekiwali na przybycie delegacji z Moskwy. Spotkanie rozpoczęło się krótkim sprawozdaniem dyrektora elektrowni[11].
      • 21:30 – przewodniczący Komisji Rządowej, Boris Szczerbina zażądał przysłania do Prypeci jednostek wojsk chemicznych i jednostek śmigłowców z kijowskiego okręgu wojskowego[8].
      • 22:00 – rozpoczęto posiedzenie Komisji Rządowej. Podczas trwania obrad Komisji ponownie przedstawiono pisemny wniosek dyrektora elektrowni Wiktora Briuchanowa na temat możliwość ewakuacji ludności z miasta a także podjęto decyzję aby zwiększyć obserwację i kontrolę radiacyjną na terenie elektrowni oraz w mieście. Wydano dyspozycję aby sprowadzić przeznaczony do ewakuacji transport z okolic Czarnobyla i obwodu kijowskiego[12].
      • 22:30 – poza granicami miasta rozpoczęto gromadzenie środków transportu w przypadku podjęcia decyzji o ewakuacji ludności.
    • 27 kwietnia:
      • 4:00 – zakończono posiedzenie Komisji Rządowej
      • 7:00 – przewodniczący Komisji Rządowej na małym spotkaniu ogłosił decyzję o przeprowadzeniu w godzinach popołudniowych tego samego dnia (w założeniach czasowej) ewakuacji Prypeci
      • 10:00 - 12:00 – podczas wspólnego posiedzenia Komisji Rządowej i działaczy partyjnych rejonu czarnobylskiego, jej przewodniczący wydał miejscowym organom partyjnym i miejskim wytyczne oraz wskazówki dotyczące nakazu przymusowej ewakuacji ludności z miasta.
      • 11:00 – przyjazd autobusów do miasta.
      • 12:00 – oficjalne, publiczne ogłoszenie o czasowej ewakuacji miasta. (160 domów mieszkalnych, ok. 49 tys. mieszkańców w tym 15 tys. dzieci oraz 80 pacjentów)
      • 13:10 – nadanie komunikatu z miejskiego radiowęzła o czasowej ewakuacji miasta. Mieszkańcom polecono przygotować się do ewakuacji prowadzonej od godziny 14:00 mieli zabrać ze sobą tylko niezbędne przedmioty, w tym dokumenty i niewielki zapas żywności[10].
      • 13:20 - 13:50 – obchód domów przez oddziały milicji w celu poinformowania o nakazie ewakuacji mieszkańców, miejscach zbiórek oraz dokładnej godzinie ewakuacji.
      • 13:30 – pierwsze autobusy przejechały przez wiadukt nad linią kolejową Czernihów-Owrucz, nazwany później tzw. „Mostem Śmierci”
      • 13:50 – zebranie mieszkańców Prypeci przy podjazdach swoich domów.
      • 14:00 – przyjazd autobusów do miejsc zbiórek i rozpoczęcie właściwej ewakuacji. Kolumny złożone z 20 autobusów i 5 samochodów ciężarowych przyjeżdżają po mieszkańców i ich rzeczy osobiste do Prypeci z 10-minutowym interwałem w towarzystwie Kontroli Ruchu Drogowego[10]
      • 16:20 – ostatnie autobusy z ewakuowanymi przejechały przez wiadukt nad linią kolejową Czernihów-Owrucz, nazwany później tzw. „Mostem Śmierci”[10]
      • 16:30 – ostatnie autobusy przekroczyły granicę miasta kończąc tym samym etap ewakuacji. W sumie ewakuowano 49 360 osób w tym 15 500 dzieci oraz 80 pacjentów transportem medycznym oraz 254 osoby z sąsiedniej wsi Janów. Zbiorowymi środkami transportu ewakuowano 34 000 osób, dwoma pociągami ze stacji Janów ok. tysiąca osób. Pozostała część mieszkańców ewakuowała się własnymi środkami transportu. Ponad tysiąc osób pozostało w mieście gdyż ich obecność była niezbędna do funkcjonowania kluczowej infrastruktury[10].
      • 18:20 – ponowne sprawdzenie domów przez oddziały milicji. Znaleziono 20 osób, które próbowały uniknąć ewakuacji[10]
    • 27 - 29 kwietnia – grupa myśliwych odstrzeliła pozostawione psy na terenie miasta[13]
    • 28 maja – odnaleziono dwóch ostatnich mieszkańców miasta którym udało się uniknąć ewakuacji[Uwagi 2][10]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W Ukraińskiej SRR za osiedle miejskiego typu uważano jednostkę osadniczą niebędącą miastem, skupiającą nie mniej niż 2 tysiące mieszkańców, z których jednocześnie nie mniej niż 60% pracowało poza rolnictwem. W sytuacji, gdy odsetek ten był wyższy, status taki mógł być przyznany również osiedlu, jeśli liczyło tylko 500 mieszkańców.
  2. ↑ Były to dwie kobiety: osiemdziesięciopięcioletnia Anastazja Stiepanowna Siemieniak zameldowaną przy ul. Bohaterów Stalingradu 10/144 oraz Marię Iwanownę Karpienok mieszkającą przy ul. I. Kurczatowa 27/8. Przewieziono je na komendę milicji a później do szpitala w Kijowie

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Prypeć - kalendarium. pripyat.com. [dostęp 2019-03-18].
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Город, погибший в 16 лет. pripyat.com. [dostęp 2019-03-18].
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Помним! (добавлено фото). slavutich.cn.ua. [dostęp 2019-03-20].
  4. ↑ Chernobyl nuclear disaster - Timeline. chernobylgallery.com. [dostęp 2019-03-18].
  5. ↑ Пережить Чернобыль. vlast.kz. [dostęp 2019-03-20].
  6. ↑ Nikołaj Neswitenko. Nuclear Power Development and Management. „Soviet Life”, 1986-02. Waszyngton. 
  7. ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 Пережить Чернобыль. vlast.kz. [dostęp 2017-06-19].
  8. ↑ 8,0 8,1 Жизнь и смерть в Чернобыле. veteranychernobyl.info. [dostęp 2019-03-20].
  9. ↑ 9,0 9,1 Чернобыльские беды. bezogr.ru. [dostęp 2019-03-20].
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 10,5 10,6 Waldemar Siwiński: Czernobyl. Warszawa: Wydawnictwo Iskry, 1989. ISBN 83-207-1179-7.
  11. ↑ 11,0 11,1 26.04.1986. Катастрофа.Трансляция в режиме реального времени. strana.ua. [dostęp 2019-03-22].
  12. ↑ Zhanna Khabanova; Katastrofa w Czarnobylu: jej przyczyny, okoliczności i konsekwencje widziane oczami mieszkańca.
  13. ↑ Grigorij Medwedew, Andriej Sacharow: The Truth About Chernobyl. Basic Books, 1991. ISBN 9780465087754.
Źródło: „https://wiki.czarnobyl.pl/index.php?title=Kalendarium_historii_Prypeci&oldid=5963”